دست‌‌های گلی پرنده‌های گلی

اما كساني هم هستند كه آن يك‌بار گِل‌بازي آنقدر برايشان لذتبخش بوده كه در بزرگسالي تصميم گرفته‌اند به اين بازي به‌عنوان يك شغل نگاه كنند. محبوبه ابراهيم‌زاده يكي از اين افراد است. او فارغ‌التحصيل رشته‌مرمت آثار باستاني و متولد تربت حيدريه است. 9سال است كه كار با گِل را شروع كرده و درآمد خوبي هم از اين راه كسب مي‌كند. مي‌گويد: «خيلي‌ها گمان مي‌كنند كارهاي‌هنري، مخصوصا صنايع‌دستي، درآمدزا نيستند اما من عقيده دارم اگر از مسير درست وارد اين كار شويم و كار را اصولي پيش ببريم، مي‌توان به سود بسيار خوبي دست پيدا كرد ». سري زده‌ايم به دنياي كسب كار او.

• نقطه‌ شروع

در ابتدا كار با سراميك و ساخت اشياي سراميكي براي من تنها نقش سرگرمي را داشت. از طرفي هم چون كار اصلي من چيز ديگري بود و ارتباطي با رشته تحصيلي و هنرم نداشت هيچ وقت نمي‌توانست مرا راضي نگه دارد. اطرافيانم از پرنده‌هايي كه مي‌ساختم خوش‌شان مي‌آمد و مرا تشويق مي‌كردند تا اين پرنده‌ها را به توليد انبوه برسانم و كم‌كم با تحقيقات فراواني كه انجام دادم خودم هم متوجه شدم اين كار مي‌تواند بازار خوبي داشته باشد چون به‌نظر من براي شروع هر كاري، حتي قبل از عملي‌كردن ايده‌هاي ذهني، بايد تحقيق جامعي از بازار آن محصول توليدي انجام بگيرد، بالاخره همه ما وقتي وارد كاري مي‌شويم هدف اصلي‌مان فروش محصولات و رسيدن به درآمد خوب از اين راه است. حالا حدود 9سال است كه كار با سراميك را آغاز كرده و حدود 4سال است كه كارمان را وارد بازار كرده‌ايم.

• من تنها نيستم

علاوه بر تشويق و حمايت‌هاي اطرافيانم، شريكي هم براي شروع كارم داشتم. كارم را با آقاي اشكان اختري كه همكار سابق من بودند، با يك كوره كوچك شروع كردم. با آقاي اختري براي همين تعداد پرنده محدودي كه ساخته بوديم بازاريابي كرديم. به گالري‌ها و شهركتاب‌هاي سطح شهر سر زديم و با استقبال بسيار خوبي مواجه شديم. نمونه‌هاي اوليه را با گِل مي‌ساختيم؛ يعني در اين مرحله هنوز وارد حوزه كار با سراميك نشده بوديم. اين پرنده‌ها ساده و بدون طرح و نقش بودند و از ميان 20مدل پرنده‌اي كه ساخته بوديم، پرنده ايستاده مورد توجه بيشتري قرار گرفت. خدا هم افراد خوبي را سر راهمان قرار داد. يكي از افرادي كه نقش بسيار مهمي در پيشرفت كارمان داشت، استاد بيضايي‌ است كه يكي از بهترين قالب‌سازان ايران است.

• گام به گام تا پريدن پرنده

به‌علت محدوديت‌هايي كه چرخ سفالگري دارد، ساخت پرنده و حروف با اين چرخ‌ها تقريبا كاري نشدني است بنابراين ما از قالب‌هاي پيش‌ساخته استفاده مي‌كنيم، به اين صورت كه نمونه اوليه را مي‌سازيم و از روي اين نمونه، قالبي تهيه كرده و محصولات بعدي را از روي همين قالب توليد مي‌كنيم. حالا بسته به لعابي كه قرار است روي بدنه‌ قرار بگيرد حرارت كوره را از 900 تا 1100 درجه بالا مي‌بريم تا گِل اوليه پخته شود. به اين بدنه پخته شده كه ما به آن «بيسكوئيت» مي‌گوييم، رنگ و لعاب مي‌زنيم و باز داخل كوره قرار مي‌دهيم و اين بيسكوئيت‌ها در 850 تا 1050درجه پخته مي‌شوند و در مرحله سوم با توجه به تكنيك‌هاي مختلف كار را تزئين مي‌كنيم.

• ما خستگي ناپذيريم

كار با گِل و سراميك كار پرزحمتي است. اما در كارگاه ساعت كاري معيني داريم. ساعت كاري كارگاه از ساعت 8 صبح تا 5 بعدازظهر است اما گاهي تعداد سفارش‌ها بسيار زياد است و مجبوريم تا نيمه‌هاي شب كار كنيم تا سفارش‌ها خوب و به موقع به‌دست مشتري برسد. ما يك گروه 12نفري هستيم و كمترين حقوقي كه افراد كارگاه دريافت مي‌كنند يك‌ميليون تومان است. افراد حرفه‌اي‌تر 3 الي 4ميليون تومان در ‌ماه دريافتي دارند.

• فراتر از مرزها

ما طي اين 4سالي كه شروع به توزيع محصولاتمان كرده‌ايم پيشرفت بسيار خوبي داشته‌ايم، البته به اين ميزان پيشرفت هم قانع نبوده و نيستيم و هر روز با ايده‌هاي جديد روز كاري‌مان را شروع مي‌كنيم؛ اما همه‌ پيشرفت‌ ما به كارگروهي برمي‌گردد. ما دو ‌نفره اين كار را شروع كرديم اما حالا تعداد كساني كه با ما كار مي‌كنند بيشتر شده و همه در كار خودشان حرفه‌اي هستند. همين تيم حرفه‌اي باعث شده پايمان را فراتر از مرزها بگذاريم و محصولاتمان را به كشورهاي روسيه، كانادا، انگليس، هلند و كشورهاي عربي هم صادر ‌كنيم. البته براي توسعه صادراتمان برنامه‌هاي زيادي داريم.

• اگر مي‌خواهيد اين كار را شروع كنيد

اولين چيزي كه براي شروع اين كار نياز است آگاهي و اطلاعات نسبت به مواداوليه و چگونگي تركيب آنها با هم يا چگونگي ساخت بدنه و لعاب و كوره كردن محصولات است؛ يعني حتما قبل از شروع بايد يك آموزش جامع صورت بگيرد. اما برخلاف آموزش كه نياز اصلي است، اين كار به سرمايه هنگفت و زيادي نياز ندارد. خيلي از دوستان من كارشان را با يك كوره كوچك و در آشپزخانه خانه‌شان شروع كردند، پس به فضاي بسيار بزرگ هم نيازي نيست. اما اينكه مي‌گويم در آشپزخانه، نه اينكه با اجاق گاز خانه بشود گِل را پخت چون پخت گِل به دماي بسيار بالايي نياز دارد. نياز بعدي براي شروع اين كار كوره است. اگر سرمايه‌اي هم براي خريد كوره نداريد، مراكزي هستند كه در قبال دريافت هزينه، محصولات شما را دركوره مي‌پزند. اگر بخواهيد كوره كوچك خريداري كنيد بايد حدودا 4ميليون تومان هزينه كنيد. و اما مواداوليه كه تهيه آن سرمايه زيادي نمي‌طلبد. لعاب به‌علت قيمت بالايي كه دارد معمولا به‌صورت گرمي خريداري مي‌شود و قيمت آن كيلويي ۱۳ تا ۳۰۰ هزار تومان است.

گِل خاك رس ارزان است و قيمت بالايي ندارد، قيمت گِل كيلويي 2هزار و 500تومان است كه با يك كيلو مي‌شود 2 عدد پرنده ساخت. حالا براي فرم دادن به گِل به قالب احتياج است. اگر قالبي كه سفارش مي‌دهيد داراي زواياي منفي باشد يا اينكه قالب مورد نظرتان يك تكه باشد يا 2 تكه، قيمت متفاوتي خواهد داشت. اگر بخواهيد در مورد معني زواياي منفي بدانيد، زاويه‎ منفي به تورفتگي‌ها يا شكستگي‌ها و شيب‌هاي ناملايمي كه يك نمونه دارد گفته مي‌شود و معمولا ساخت اين نوع قالب‌ها كمي سخت‌تر از قالب‌هاي ديگر است. هزينه ساخت قالب از 500هزار تومان به بالاست. و اما بازار اين كار، بازار بكر و خوبي است و مي‌تواند پذيراي افراد مختلف كه علاقه‌اي‌ هم به كارهاي هنري دارند، باشد. چون بخشي كه ما در آن فعاليت داريم كمي متفاوت‌تر از شكل و فرم معمول ظروف و اجسام گِلي و سراميكي است. ما خيلي از كارهايمان را با طلا تزئين مي‌كنيم. طلاي مايع را كيلويي 28ميليون تومان خريداري مي‌كنيم. طبيعتا كارهايي كه با طلا تزئين شده‌اند از زيبايي بسيار بالا و البته قيمت بالاتري هم برخوردارند. اما شمايي كه مي‌خواهيد اين كار را شروع كنيد لازم نيست از همان ابتداي كار حتما سراغ اين گزينه گران‌قيمت برويد! كم‌كم با بالا رفتن توليد و درآمدتان مي‌توانيد سراغ كار با طلا هم برويد، درست مثل ما.